अमेरिका, रशिया आणि चीनने चंद्राच्या विषुववृत्तीय प्रदेशावर अनेक मोहिमा आखल्या आहेत. तसेच, ते त्यांच्या अंतराळयानातून केवळ दक्षिण ध्रुवावरची छायाचित्रेच घेऊ शकले आहे. त्यांनी काढलेल्या छायाचित्रांवरून हा प्रदेश मानवाला अंतराळ स्थानक किंवा चौकी उभारण्यासाठी योग्य असल्याचे सिद्ध झाले आहे. म्हणूनच दक्षिण ध्रुवावर उतरण्याची स्पर्धा जगभरातील देशांमध्ये आहे.
चंद्राच्या दक्षिण धृवावरील खड्ड्यांमध्ये असलेल्या पाण्याच्या बर्फामुळे शास्त्रज्ञांना या भागामध्ये विशेष स्वारस्य आहे. हा प्रदेश खनिजांनीही समृद्ध आहे. त्यामुळे शास्त्रज्ञ या भागाचा अधिक शोध घेण्यास उत्सुक आहेत. याशिवाय, खड्ड्यांमध्ये हायड्रोजन, पाण्यातील बर्फ आणि सूर्यमालेच्या सुरुवातीच्या इतर अस्थिर पदार्थांची जीवाश्म नोंद आहे. हे शास्त्रज्ञांना आपल्या सौरमालेबद्दल अधिक जाणून घेण्यास मदत करतील.
चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाजवळील पर्वत शिखरांवर जवळ-जवळ सतत सूर्यप्रकाश असतो. त्यामुळे येथे अंतराळ स्थानक उभारल्यास त्याला सतत सौर ऊर्जा मिळू शकेल. चंद्राचा दक्षिण ध्रुव हे असे ठिकाण आहे जिथे शास्त्रज्ञ ३० मेगाहर्ट्झ अंतर्गत रेडिओ लहरींचे अनोखे खगोलशास्त्रीय निरीक्षण करू शकतात. चीनचा लाँगजियांग सूक्ष्म उपग्रह मे २०१८ मध्ये चंद्राभोवती फिरण्यासाठी प्रक्षेपित करण्यात आला होता आणि लॉन्गजियांग-२ ३१ जुलै २०१९ पर्यंत यासाठी कार्यरत होता लॉंगजियांग-२ पूर्वी पृथ्वीवरील उपकरणांच्या मर्यादेमुळे कोणत्याही अंतराळ वेधशाळेला खगोलशास्त्रीय रेडिओ लहरींचे निरीक्षण करता आले नव्हते. अशा प्रकारे पृथ्वी रेडिओ वेधशाळेकडून खगोलशास्त्रीय रेडिओ सिग्नल प्राप्त करण्यासाठी चंद्राचा दक्षिण ध्रुव हे एक आदर्श ठिकाण असेल.
हे ही वाचा:
ठाकरे म्हणतात, भाजपासोबत पॅचअप करू शकलो असतो पण…
मराठी सिनेसृष्टी गाजवणाऱ्या अभिनेत्री सीमा देव काळाच्या पडद्याआड
जादवपूर विद्यापीठातील विद्यार्थ्याच्या मृत्यूमागे रॅगिंग हेच कारण
अकेला देवेंद्रने काय करून दाखवले ते बघितले ना?
चंद्राच्या पृष्ठभागावर उपस्थित असलेल्या घटकांमध्ये हायड्रोजन, ऑक्सिजन, सिलिकॉन, लोह, मॅग्नेशियम, कॅल्शियम, अॅल्युमिनियम, मॅंगनीज आणि टायटॅनियम आढळून आले आहेत. तसेच, अधिक मुबलक प्रमाणात ऑक्सिजन, लोह आणि सिलिकॉन आहेत. ऑक्सिजनही अंदाजे ४५ टक्के (वजनानुसार) असल्याचा अंदाज आहे. चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवीय प्रदेशात २०२५ आर्टेमिस मोहिमेंतर्गत रोबोटिक लँडर आणि रोव्हर्स पाठवण्याची नासाची योजना आहे. ते चांद्रयान-३ मधील माहितीचा अभ्यास करून त्यांच्या मोहिमेत त्यानुसार बदल करतील. रशिया आणि चीन नजीकच्या भविष्यात चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर आणखी मोहिमा पाठवण्याची शक्यता आहे.
