लोकसभा निवडणुकीत अयोध्येतील भाजपच्या पराभवानंतर लखनऊमधील जिल्हा प्रशासन आणि प्रशासनाकडून काही मोठे निर्णय घेतले जात आहेत. उपमहादंडाधिकाऱ्यांनी ११ जून रोजी एक श्वेतपत्रिका जाहीर केली आहे. उत्तर प्रदेश गृहनिर्माण विकास परिषदेने अयोध्येत २६४.२६ कोटी रुपयांचा उड्डाणपूल बांधण्याची योजना रद्द केली. प्रस्तावित उड्डाणपुलामुळे अयोध्या आणि गोरखपूर जोडले गेले असते. अपर मुख्य सचिव (गृहनिर्माण) नितीन रमेश गोकर्ण यांच्या नेतृत्वाखाली बुधवार, १२ जून रोजी झालेल्या बोर्डाच्या बैठकीत हा निर्णय घेण्यात आला.
आता त्या जागी अंडरपास बांधण्यात येणार आहे. नवीन गृहनिर्माण योजनांचा भाग म्हणून अयोध्येतील मंदिरे पाडली जाणार नाहीत आणि अशा मंदिरांना त्याच ठिकाणी सामावून घेतले जाईल. विकासकामांसाठी दुकाने आणि घरांसह अनेक मंदिरे पाडण्यात आल्याने स्थानिक लोकांमध्ये प्रचंड असंतोष पसरला होता. अयोध्येतील भाजपच्या पराभवामागे मोठ्या प्रमाणावर विध्वंसाची कारवाईही कारणीभूत असल्याचे सांगण्यात आले.
उड्डाणपूल नाही अंडरपास : उड्डाणपुलाच्या बांधकामाच्या प्रस्तावाला मंजुरी दिल्यानंतर काही दिवसांतच अधिकाऱ्यांनी आराखडा बदलला ३१ मे २०२३ रोजी, उत्तर प्रदेश गृहनिर्माण विकास परिषदेने गोरखपूर-अयोध्या रस्त्यावर सहा किलोमीटरचा उड्डाणपूल बांधण्यास मंजुरी दिली. एनएचएआयने बांधकामाचा प्रस्ताव गृहनिर्माण विकासाला उपलब्ध करून दिला. परिषदेने प्रशासकीय व अर्थसंकल्पीय मान्यता दिली होती. एनएचएआयने बांधकामासाठी गृहनिर्माण विकासाकडून २६४.२६ कोटी रुपयांची विनंती केली होती, परंतु नंतर ही योजना रद्द करण्यात आली.अतिरिक्त गृहनिर्माण विभागाचे आयुक्त आणि सचिव डॉ. नीरज शुक्ला यांनी उड्डाणपूल बांधल्यास गृहनिर्माण विकासाचे काम शक्य होणार नाही, त्यामुळे त्याऐवजी अंडरपास बांधला जाईल, असे सांगितले.
अयोध्या-गोरखपूर महामार्गावर तीन नवीन अंडरपास बांधण्याचा निर्णय बोर्डाने घेतला आहे. ३६ मीटर आणि ४५ मीटर रुंद रस्ता ओलांडण्यासाठी ५० मीटर रुंद अंडरपास बांधण्यात येणार आहे. त्याची उंची ५.५० मीटर असेल. असे दोन अंडरपास बांधण्यात येणार आहेत. १८ मीटर रुंद रस्त्यावरून जाण्यासाठी २० मीटर-रुंद, चार मीटर-उंच भुयारी मार्ग तयार केला जाईल.
विकासकामांसाठी मंदिर पाडणार नाही
गृहनिर्माण आणि विकास मंडळ (आवास विकास परिषद) अयोध्येतील शाहनवाजपूर माढा, शाहनवाजपूर उपहार, कुडा केशवपूर माढा आणि कुडा केशवपूर उपहार या गावांमध्ये १७६.५९४१ हेक्टर जमीन संपादित करत असल्याची नोंद करण्यात आली आहे. या आराखड्यासाठी निश्चित केलेल्या परिसरात अनेक जुन्या मंदिरांचाही समावेश आहे. सर्व मंदिरे जागेवरच सामावून घेतली जातील. मात्र हे मंदिर रस्त्याच्या संरेखन किंवा अत्यावश्यक सेवांमध्ये अडथळा आणत असेल, तर ते स्थापित प्रक्रियेनुसार स्थलांतरित केले जाईल.
हे ही वाचा..
इटलीच्या पंतप्रधान मेलोनींवर भारताची छाप; ‘नमस्ते’ने सर्वांचे स्वागत
“नरेंद्र मोदींनी तिसऱ्यांदा शपथ घेतल्यानंतर जिंकल्यासारखं वाटलं”
भारताप्रमाणे, पाकिस्तान मुक्त, निष्पक्ष निवडणुका का घेऊ शकत नाही?
तिसऱ्या कार्यकाळातील पहिली भेट इटलीला दिल्याचा आनंद
गृहनिर्माण विकास मंडळाने स्थानिक लोकांशी चर्चा करून कृती आराखडा ठरवला
विशेष म्हणजे, गृहनिर्माण आणि विकास मंडळाने उपक्रमातून दाट लोकवस्तीचे वर्गीकरण केलेले क्षेत्र वगळले आहे. या योजनेत अशा सहा दाट लोकवस्त्या आहेत. सार्वजनिक बांधकाम विभागाचे सध्याचे दर आणि बांधकाम खर्चाच्या आधारे त्यांचे मूल्यमापन केले जाईल, ते त्यांना दिले जाईल. विकासकामात अडथळा ठरणाऱ्या जुन्या व जीर्ण सीमाभिंती पाडण्यात येणार आहेत. मंडळाने प्रकल्पावर जनतेचा अभिप्राय मागितला आहे आणि ६९५ हरकती प्राप्त झाल्या आहेत. उपस्थित केलेल्या हरकती ऐकून घेतल्यानंतर, मंडळाने सहा दाट लोकसंख्येची ४.३५३४३ हेक्टर जमीन आणि चार कॉम्पॅक्ट क्षेत्र संपादनमुक्त करण्याचा निर्णय घेतला.
उल्लेखनीय म्हणजे, सर्वोच्च न्यायालयाच्या निकालानंतर अयोध्येतील प्रभू रामाच्या जन्मभूमीवर राममंदिराच्या उभारणीचा मार्ग मोकळा झाला असून, रेल्वे स्टेशन, विमानतळ आणि रस्ता रुंदीकरणाशी संबंधित असंख्य विकास प्रकल्पांचा समावेश आहे. यापूर्वी, प्रशासनाने रहिवाशांची अनेक घरे आणि दुकाने पाडली ज्यामुळे असंख्य कुटुंबे विस्थापित झाली. अनेक स्थानिकांना त्यांच्या पाडलेल्या/अधिग्रहित केलेल्या मालमत्तेसाठी किंवा पर्यायी व्यवस्थेसाठी योग्य मोबदला दिला गेला नाही, ज्यामुळे त्यांच्यात अन्यायाची भावना वाढली, असा आरोप करण्यात आला.
विरोधी पक्षांनी असंतोषाचे भांडवल करून भाजप स्थानिक लोकांच्या गरजा आणि कल्याणाबाबत असंवेदनशील असल्याचे चित्रण केले. त्यांनी उपजीविकेच्या रक्षणासह विकासाचा समतोल राखण्यात भाजपचे अपयश अधोरेखित केले. राममंदिराचे उद्घाटनही भाजपचे उमेदवार लल्लू सिंग यांच्या विजयात रुपांतरित का होऊ शकले नाही, यामागे हे एक प्रमुख कारण म्हणूनही पाहिले जाते.
