आयुर्वेदामध्ये अशा अनेक औषधी आहेत ज्या वापरल्यास शारीरिक समस्या क्षणार्धात दूर होऊ शकतात. आज आपण अशाच एका अनोख्या सुगंध आणि औषधी गुणधर्मांनी युक्त असलेल्या, ताऱ्यासारख्या आकाराच्या चक्रफूलबद्दल जाणून घेणार आहोत. हे ताऱ्यासारखं झगमगत नसलं तरी आरोग्याच्या दृष्टीने अत्यंत फायदेशीर मानलं जातं. आयुर्वेदात याला लाभदायक मानले गेले आहे. चक्रफूल हे सामान्यतः प्रत्येक भारतीय स्वयंपाकघराचा एक महत्त्वाचा भाग असतो. हे केवळ अन्नाची चव वाढवत नाही, तर आरोग्याच्या दृष्टीनेही खूपच उपयुक्त असते. आयुर्वेदाचार्य सांगतात की चक्रफूलमध्ये अनेक पोषक घटक आढळतात.
पंजाबस्थित बाबे के आयुर्वेदिक मेडिकल कॉलेज अ‍ॅन्ड हॉस्पिटलचे डॉ. प्रमोद आनंद तिवारी (एमडी) यांनी सांगितले, “चक्रफूलमध्ये मिनरल्स, अँटीऑक्सिडंट्स आणि जीवनसत्त्वे (व्हिटॅमिन्स) आढळतात. रोजच्या आहारात याचा समावेश केल्याने अनेक प्रकारच्या आजारांपासून बचाव होतो आणि आरोग्याला फायदा होतो. याचे सेवन काढा, चहा किंवा मसाल्यांमध्ये करून करता येते.”
हेही वाचा..
संयुक्त अरब अमिरातच्या उपपंतप्रधानांच्या भारत दौऱ्यातून काय साध्य होणार ?
कुणाल कामरा यांच्या याचिकेवर काय म्हणाले न्यायालय
संघप्रमुख मोहन भागवत लखनऊमध्ये दाखल
ट्रंप यांनी इराणसोबत थेट चर्चेची केली घोषणा
आयुर्वेदाचार्यांनी हेही सांगितले की चक्रफूलचे सेवन कसे करावे. त्यांनी याबाबत माहिती देताना सांगितले, “तुम्ही हे चहा प्रमाणे घेऊ शकता. त्यासाठी उकळत्या पाण्यात आले, वेलदोडा आणि चक्रफूल टाका आणि ते नीट उकळा. हे प्यायल्याने शरीरात ताजेतवानेपणा येतो आणि संसर्गजन्य आजारांशी लढण्यास मदत होते.”
त्यांनी सांगितले की चहासोबतच चक्रफूलाचा काढाही हंगामी त्रासांपासून बचाव करण्यासाठी उपयुक्त ठरतो आणि रोगप्रतिकारक शक्ती (इम्युनिटी) वाढवतो. डॉ. प्रमोद म्हणाले, “हंगाम बदलल्यावर सर्दी, खोकला आणि ताप होणे सामान्य असते. अशावेळी यापासून आराम मिळवण्यासाठी चक्रफूलाचा उपयोग करता येतो. चक्रफूलमध्ये लोह (आयरन), कॅल्शियम, मॅग्नेशियमसह अनेक पोषक घटक असतात. हे इम्युनिटी मजबूत करतं.”
त्यांनी हेही सांगितले की, शरीराच्या कुठल्याही भागात सूज किंवा वेदना असतील, तर चक्रफूल किंवा त्याच्या पावडरला मोहरीच्या तेलात मिसळून लावल्यास सूज आणि वेदनांपासून आराम मिळतो. दररोज याचे सेवन आरोग्याच्या दृष्टीने अत्यंत फायदेशीर ठरते. हे पचनाशी संबंधित समस्या जसे की पोटदुखी, अपचन आणि बद्धकोष्ठता दूर करते.
आयुर्वेदाचार्यांनी पुढे सांगितले, “आजच्या घडीला कामाचा ताण आणि गॅझेट्सवर वाढलेली अवलंबनामुळे झोपेचा त्रास (अनिद्रा) सामान्य झाला आहे. मात्र, चक्रफूल अनिद्रेच्या समस्येवर मात करण्यास सक्षम आहे. यामध्ये असलेले पोषक घटक अनिद्रेला दूर करतात आणि त्यामुळे शांत झोप लागते.”
