आयपीएलने संध्याकाळच्या सामन्यांमध्ये दुसऱ्या डावात १०व्या षटकानंतर चेंडू बदलण्याची परवानगी देण्याचा निर्णय घेतला आहे. जेणेकरून गोलंदाजी करणाऱ्या संघाला दवाच्या प्रभावाशी सामना करता येईल. अतिरिक्त चेंडू बदलण्यासाठीचा विनंती अर्ज ऑन-फिल्ड पंच आपल्या विवेकबुद्धीनुसार स्वीकारतील किंवा नाकारतील. हा निर्णय गुरुवारी सर्व १० फ्रँचायझींच्या कर्णधारांसोबत झालेल्या बैठकीत घेतला गेला. ज्यामध्ये शनिवारी सुरू होणाऱ्या आयपीएल २०२५ साठी प्लेइंग कंडिशन्सवर चर्चा करण्यात आली. शुक्रवारी या नव्या नियमासंदर्भात सर्व फ्रँचायझींना अधिकृत नोटीस पाठवण्यात आली, जी ईएसपीएन क्रिकइन्फोनेही पाहिली आहे.
आत्तापर्यंत चेंडू बदलण्याचा निर्णय पूर्णतः पंचांच्या हातात असायचा. जर पंचांना असे वाटले की चेंडू खूप खराब झाला आहे किंवा फारच ओला झाला आहे, तेव्हाच तो बदलण्याची परवानगी दिली जायची. मात्र, फ्रँचायझी संघ हेच निर्णय अधिक स्वायत्तपणे घेऊ शकतील, अशी मागणी करत होते.
नवीन नियम काय सांगतो?
- दुसऱ्या डावात ११व्या ते २०व्या षटकादरम्यान कोणत्याही वेळी चेंडू बदलण्याची परवानगी असेल, भलेही त्या वेळी मैदानावर दव असेल किंवा नसेल.
- हा नियम फक्त संध्याकाळच्या सामन्यांसाठी लागू होईल. दुपारच्या सामन्यांमध्ये चेंडू बदलता येणार नाही.
- १०व्या षटकानंतर जर गोलंदाजी करणाऱ्या संघाने चेंडू बदलण्याची इच्छा व्यक्त केली नाही, तर त्यांना नवीन चेंडू मिळणार नाही.
- बदलला जाणारा चेंडू पंच निवडतील. गोलंदाजी करणाऱ्या संघाला त्यावर कोणताही आक्षेप घेता येणार नाही.
- बदलला जाणारा चेंडू तितकाच घासलेला आणि वापरलेला असेल जितका आधीचा चेंडू असेल. जर तो तुलनेने अधिक टणक राहिला, तर फलंदाजांसाठी धावा करणे सोपे होईल, ज्याचा गोलंदाजांना संभाव्य तोटा होऊ शकतो.
गोलंदाजी संघासाठी फायद्याचे ठरणार?
- पंच कोणत्याही वेळी चेंडू खराब झाल्यास, त्याचा आकार बिघडल्यास किंवा हरवल्यास चेंडू बदलू शकतात.
- मात्र, यामुळे गोलंदाजी संघाकडे चेंडू बदलण्याचा अतिरिक्त पर्याय उपलब्ध राहील, यावर कोणताही परिणाम होणार नाही.
- अनेक संघांनी या निर्णयाचे स्वागत केले आहे, कारण दव पडल्यामुळे पूर्वीच्या सामन्यांमध्ये निकालांवर मोठा परिणाम झाल्याचे दिसून आले आहे.
- भारतीय मिस्ट्री स्पिनर वरुण चक्रवर्तीने सांगितले की, ओल्या चेंडूने गोलंदाजी करणे कठीण जाते, त्यामुळे हा बदल अत्यंत उपयुक्त ठरेल.
- कोलकाता नाईट रायडर्स विरुद्ध पहिला सामना खेळणाऱ्या रॉयल चॅलेंजर्स बेंगळुरूच्या मुख्य प्रशिक्षक अँडी फ्लॉवर यांनीही या निर्णयाचे स्वागत केले.
अँडी फ्लॉवर यांनी काय सांगितले?
फ्लॉवर म्हणाले, “हा नियम मला खूप आवडला. कर्णधाराला दुसऱ्या डावात चेंडू बदलण्याचा पर्याय मिळणे, ही चांगली गोष्ट आहे. मी नेहमीच विचार करत असे की, हा निर्णय पंचांच्या ऐवजी कर्णधाराच्या हातात का नाही? जर चेंडू बदलला गेला, तर यामुळे फलंदाजी आणि गोलंदाजी यामध्ये समतोल राखला जाईल, ज्यामुळे सामना अधिक रोमांचक बनेल. विशेषतः जिथे दव जास्त असते, तिथे हा नियम खूप प्रभावी ठरेल.”
आयपीएलमध्ये पुन्हा लाळ (सलायवा) वापरण्याची परवानगी
- आयपीएलमध्ये यावेळी गोलंदाजांना चेंडूला चमकवण्यासाठी सलायवा (लाळ) वापरण्याची पुन्हा परवानगी दिली आहे.
- कोरोना महामारीदरम्यान, मे २०२० मध्ये आयसीसीने तात्पुरत्या स्वरूपात सलायवा वापरण्यास बंदी घातली होती. सप्टेंबर २०२२ मध्ये ही बंदी कायमस्वरूपी करण्यात आली होती.
- मात्र, आता हा नियम हटवण्यात आला आहे.
फ्लॉवर म्हणाले, “माझ्या मते, टी२० क्रिकेटमध्ये हा नियम फारसा महत्त्वाचा नाही. सलायवा वापरणे ठीक आहे, फक्त खेळाडूंनी साखर खाण्याची सवय लावू नये! (हसत) काही वेळा चॉकलेट किंवा साखर खाऊन चेंडू अधिक चमकवण्याचा प्रयत्न केला जातो!”
