राजस्थानमधील बिकानेर शहर पाकिस्तानच्या सीमेपासून सुमारे २०० किमी अंतरावर आहे. या शहरातील नल एअरबेस हा भारतीय हवाई दलाचा मुख्य तळ आहे. तेजस एमके-१ए लढाऊ विमानांची पहिली स्क्वाड्रन या एअरबेसवर तैनात करण्यात येणार असल्याची माहिती भारतीय हवाई दलाने दिली आहे.
बिकानेरच्या नल एअरबेसपासून पाक सीमेपर्यंतचे अंतर १९७-२०० किमी आहे. युद्ध झाल्यास तेजस लढाऊ विमाने अवघ्या ५ मिनिटांत सीमेवर पोहोचतील. शत्रूवर तात्काळ हल्ला करण्यासाठी हे लढाऊ विमाने सदैव सज्ज राहतील. याशिवाय पाकिस्तानची प्रमुख शहरेही या लढाऊ विमानाच्या कक्षेत येतात. उदाहरण द्यायचे झाल्यास, मुलतान २९४ किमी, लाहोर ४०२ किमी, इस्लामाबाद ६३० किमी, पेशावर ६८७ किमी, मुजफ्फराबाद ७०४ किमी आणि कराची ७१९ किमी अंतरावर आहेत. तेजस विमाने बिकानेर येथे तैनात केल्याने हवाई दलाला त्याचा फायदा होणार आहे.
तेजस लढाऊ विमानाचा आकार लहान असल्याने सध्या जगातील कोणतीही रडार यंत्रणा त्याला लढाऊ विमानांच्या श्रेणीत ठेवत नाही. त्यामुळे तेजस शत्रूच्या रडारवर पकडला जात नाही. म्हणजे हल्ला करणे सोपे असते. तेजसची लढाऊ मारक क्षमता ५०० किमी आहे. शस्त्रांनी सज्ज असणे, शत्रूच्या प्रदेशात जाऊन हल्ला करणे आणि परत येणे. त्याची एकूण रेंज १८५० किलोमीटर आहे. म्हणजेच आकाशात इंधन मिळाले तर त्याला पुन्हा तळाशी जाण्याची गरज पडणार नाही.
मिग-२१ एक स्क्वाड्रन नल एअरबेसवर या लढाऊ विमानाच्या तैनातीमुळे फ्लाइंग कॉफिन नावाचे मिग-२१ हटवले जाणार आहे. जुन्या मिग-२१, मिग-२३, मिग-२७, मिराज-२००० आणि जुगर विमानांच्या ताफ्याच्या जागी तेजस एमके-१२ हलक्या लढाऊ विमानांना जुन्या झालेल्या विमानांची नियुक्ती करण्याची हवाई दलाची योजना आहे. बिकानेरमधील नल एअरबेसवर तेजस एमके-वन स्क्वाड्रन तैनात केल्यानंतर मिग-२१ हटवण्यात येणार आहे. पहिल्या तेजस विमानाचा पहिला ताफा फेब्रुवारी २०२४ मध्ये मिळणार आहे. उर्वरित विमाने २०२९ पर्यंत दिली जातील.
हेही वाचा :
आजचा निकाल हा केवळ कायदेशीर निकाल नसून हा एक आशेचा किरण आहे!
कलम-३७० हटवण्याचा निर्णय योग्यच!
अंतराळ शक्ती बनण्यासाठी भारतीय हवाई दलाने कंबर कसली!
ट्रक चालक आता अनुभवणार ठंडा ठंडा कूल कूल
अनेक भूमिका असलेले लढाऊ विमान
तेजस हे भारताने विकसित केलेले हलके बहुउद्देशीय लढाऊ विमान आहे. हिंदुस्थान एरोनॉटिक्स लिमिटेडने (एचएएल) विकसित केलेले सिंगल सीट आणि जेट इंजिन असलेले हे बहुउद्देशीय हलके लढाऊ विमान आहे. हे टेललेस, कंपाऊंड डेल्टा पंख असलेले विमान आहे. या माध्यमातून येत्या काळात हवाई दलाचा ताफा मजबूत होणार आहे. यामुळे स्वदेशी एअरोस्पेस क्षेत्राला ‘आत्मनिर्भर भारता’च्या दिशेने अधिक बळकटी मिळणार आहे.
तेजसची वैशिष्ट्ये
४३.४ फूट लांबीच्या तेजस एमके-१ए लढाऊ विमानाची उंची १४.५ फूट आहे. यात २४५८ किलो इंधनाची क्षमता आहे. हे हवेत इंधन देखील भरू शकते. जास्तीत जास्त वेग १९८० किमी प्रतितास आहे. हे विमान जास्तीत जास्त उंची ५३ हजार किमीपर्यंत जाऊ शकते. काचेचे कॉकपिट असल्याने पायलटला आजूबाजूला पाहणे सोपे जाते. तेजसमध्ये डिजिटल रडार वॉर्निंग रिसीव्हर, एक्सटर्नल सेल्फ प्रोटेक्शन जॅमर पॉड, उत्तम रडार, अॅडव्हान्स बियॉन्ड व्हिज्युअल-रॅंड (बीव्हीआर) क्षेपणास्त्रे असणार आहेत. हे लढाऊ विमान ६५ ते ७० टक्के स्वदेशी उपकरणांनी सुसज्ज असेल. तेजस हे स्वदेशी बनावटीचे चौथ्या पिढीचे लढाऊ विमान आहे.