जवळपास अर्धशतकानंतर नासाची चांद्र मोहीम आर्टेमिस-१ ने चंद्राच्या दिशेकडे झेपावले आहे. दोन अयशस्वी प्रयत्नानंतर तिसऱ्या प्रयत्नात ते यशस्वीपणे प्रक्षेपित झाले. रॉकेटने केनेडी स्पेस सेंटर येथून भारतीय वेळेनुसार १२ वाजून १७ मिनिटांनी उड्डाण केले. मिशन सुरू होण्यापूर्वी अनेक अडचणींना नासाला सामोरे जावे लागले. अखेर सर्व काही सुरळीत झाले. अंतराळात काही आठवडे घालवल्यानंतर ते ११ डिसेंबरला जवळ जवळ २५ दिवसांनी चंद्राभोवती प्रदक्षिणा घालून प्रशांत महासागरात पडणार आहे.
याआधी २९ ऑगस्ट आणि ३ सप्टेंबरला प्रक्षेपण करण्यात नासाचे प्रयत्न अयशस्वी झाले. खराब हवामान आणि तांत्रिक बिघाड या कारणांनी ते पुढे ढकलावे लागले. या उड्डाणासाठी कोट्यवधी रुपये खर्च झाले आहेत. आजही रॉकेटमध्ये हायड्रोजन गळती झाली होती. ती वैज्ञानिकांनी वेळीच दुरुस्त करून उड्डाणास सज्ज केले. या आधी नुकतेच धडकलेल्या निकोल चक्रीवादळाने या मोहीमेचे नुकसान झालेय. नासाच्या वतीने सांगण्यात आले की, प्रक्षेपणानंतर काही मिनीटात रॉकेटच्या वरच्या टप्प्याने ओरियन अंतराळयान चंद्राच्या दिशेने सोडले आहे.
२०२५ पर्यंत सामान्य माणूसही चंद्रावर
१९६९ ते १९७२ दरम्यान, प्रोजेक्ट अपोलोच्या माध्यमातून १२ अंतराळवीरांनी चंद्रावर पाऊल ठेवले होते. हे प्रक्षेपण नासाच्या आर्टेमिस मिशनची सुरुवात मानली जात आहे. हे नाव पौराणिक मान्यतेनुसार अपोलोच्या जुळ्या बहिणीच्या नावावरून ठेवण्यात आले आहे. नासाचा पुढील टप्पा २०२४ मध्ये चंद्राभोवती चार अंतराळवीर पाठवण्याचे आणि त्यानंतर २०२५ मध्ये लोकांना तेथे उतरवण्याचे नासाचे उद्दिष्ट आहे. नासाला चंद्रावर तळ तयार करायचा आहे आणि २०३० च्या दशकाच्या उत्तरार्धात आणि २०४० च्या सुरुवातीस अंतराळवीरांना मंगळावर पाठवायचे त्यांचे ध्येय आहे.
हे ही वाचा:
बुलेट ट्रेनचे काम सुस्साट! अखेरचा १३५ किमीचा टप्पा शिल्लक
विनायक मेटे यांच्या चालकावर सदोष मनुष्यवधाचा गुन्हा
नको त्या अवस्थेतील व्हीडिओ व्हायरल न करण्यासाठी मागितले ५ लाख
अनिल देशमुखांना दिलासा नाहीच; पुन्हा कोठडीत वाढ
प्रक्षेपण ३ वेळा पुढे ढकलले
चंद्राभोवती प्रदक्षिणा घालण्यासाठी रिकामे कॅप्सूल पाठवण्याचा हा नासाचा तिसरा प्रयत्न होता. मात्र, काही तासांतच सर्व काही सुरळीत झाले आणि मिशन सुरू झाले. यापूर्वी उन्हाळ्यात गळतीमुळे आणि नंतर वादळामुळे दोनदा प्रक्षेपण पुढे ढकलावे लागले होते. हायड्रोजन इंधनाच्या गळतीचे कारण काय आहे हे नासाच्या अभियंत्यांनी कधीही स्पष्ट केले नाही. तथापि, त्याने गळती कमी करण्यासाठी इंधन प्रक्रियेत बदल केले आणि ३२२ फूट उंच रॉकेटच्या सर्व यंत्रणा योग्यरित्या कार्य करतील असा विश्वास व्यक्त केला.
वाल्व्ह घट्ट करण्यासाठी पॅडवर पाठवले
इंधन ओळींवरील दबाव कमी करण्यासाठी आणि सील मजबूत ठेवण्यासाठी नासाने इंधन भरण्याची वेळ सुमारे एक तासाने वाढवली. परंतु ६ तासांच्या प्रक्रियेच्या शेवटी, अधूनमधून हायड्रोजन गळती सुरू झाली. हे पाहता, प्रक्षेपण पथकाने व्हॉल्व्ह घट्ट करण्यासाठी पॅडवर कर्मचारी पाठवण्याचा निर्णय घेतला. कारण चंद्रावर रॉकेटच्या उड्डाणाची उलटी गिनती सुरू झाली होती.