यंदा जून ते सप्टेंबर या मान्सून हंगामात सरासरीच्या १०६ टक्के पावसाची शक्यता भारतीय हवामानशास्त्र विभागाने (आयएमडी) वर्तवली आहे. याआधी एप्रिलमधील अंदाजातही आयएमडीने सरासरीच्या १०६ टक्के पावसाचा अंदाज वर्तवला होता. परंतु वायव्य भारतात (दिल्लीसह) जून महिना उष्ण आणि दमट असेल असा इशाराही दिला आहे.
नैऋत्य मोसमी पाऊस भारतातील जवळपास ७०% पाऊस पाडतो आणि भारताची अर्थव्यवस्था त्यावर अवलंबून असते. भारतातील सुमारे ५१ टक्के शेती क्षेत्र हे ४० टक्के पावसावर आधारित आहे आणि ४७ टक्के लोकसंख्या उपजीविकेसाठी शेतीवर अवलंबून आहे.
सातत्यपूर्ण आणि मध्यम प्रमाणात पाऊस देशाच्या कृषी आणि ग्रामीण क्षेत्रासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. चांगला पाऊस साखर, कडधान्य, तांदूळ आणि भाजीपाला यांसारख्या मुख्य पदार्थांच्या किमती नियंत्रणात ठेवण्यास मदत करू शकतो, ज्यामुळे महागाईची समस्या आटोक्यात येते.
येत्या पाच दिवसांत दक्षिण अरबी समुद्राच्या आणखी काही भागात, केरळचा काही भाग, तामिळनाडू आणि पुद्दुचेरीचा काही भाग, बंगालच्या उपसागराचा आणखी काही भाग आणि ईशान्येकडील राज्यांच्या काही भागात मान्सूनला पुढे जाण्यासाठी परिस्थिती अनुकूल होईल, असे हवामानशास्त्र विभागाने म्हटले आहे. याआधी केरळमध्ये ३१ मे रोजी मान्सून सुरू होण्याचा अंदाज वर्तवण्यात आला होता. सोमवारच्या अंदाजानुसार, विभागाने मान्सून सुरू होण्याच्या तारखेबद्दल कोणताही अंदाज वर्तवलेला नाही.
३२ टक्के अंदाज आहे की मान्सून सामान्यपेक्षा जास्त असेल (दीर्घ कालावधीच्या सरासरीच्या १०५ ते ११० टक्के) आणि २९ टक्के शक्यता आहे की मान्सूनचा पाऊस जास्त असेल (सरासरीच्या ११० टक्के जास्त), मान्सून सामान्य राहण्याची (९६ ते १०४ टक्के) ३१ टक्के शक्यता आहे आणि केवळ आठ टक्के शक्यता आहे की तो सामान्यपेक्षा (सरासरी ९० ते ९५ टक्के) कमी असेल आणि कमी पावसाची (सरासरीच्या ९० टक्के) दोन टक्के शक्यता आहे.
वायव्य भारतात सामान्य पाऊस पडण्याची शक्यता आहे (सरासरीच्या ९२ ते १०८ टक्के); पूर्व आणि ईशान्य भारतात सामान्य पाऊस कमी (सरासरीच्या ९४ टक्क्यांपेक्षा कमी); मध्य भारतात सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस (सरासरीच्या १०६ टक्के राहण्याची शक्यता आहे.
सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, देशातील बहुतेक पावसावर आधारित कृषी क्षेत्रांचा समावेश असलेल्या मान्सून कोर झोनमध्ये सरासरीच्या सामान्य पावसाची (१०६ टक्के) नोंद होणे अपेक्षित आहे. “आम्ही सामान्यपेक्षा जास्त पावसाच्या आमच्या पूर्वीच्या अंदाजावर ठाम आहोत आणि मान्सून सामान्यपेक्षा जास्त असण्याची शक्यता ६१ टक्क्यांच्या आसपास आहे. त्यामुळे आम्ही यावर्षी चांगल्या पावसाची अपेक्षा करू शकतो,’ असे आयएमडीचे महासंचालक एम महापात्रा म्हणाले. सरासरीच्या ९४.४% पावसासह गेल्या वर्षीचा मान्सून ‘सामान्यतेपेक्षा कमी’ होता.
हे ही वाचा:
दिवाळी पूर्वीच विधानसभेच्या निवडणुकीचे फटाके?
मुलींची बाजी, कोकण ‘गुणवत्ता यादीत’ अव्वल
कोलकाता संघावर बक्षिसांचा वर्षाव
रेमल चक्रीवादळाचा बंगालला तडाखा, एक मृत्यू, २ लाख लोक स्थलांतरित!
उत्तर पश्चिम भारतात जून महिन्यात उष्ण, दमट वातावरण
जूनमध्ये देशातील बहुतांश भागांमध्ये सामान्य तापमान राहण्याची शक्यता आहे आणि संपूर्ण वायव्य भारतात सामान्य तापमानापेक्षा लक्षणीय वाढ होण्याची शक्यता आहे, असा इशारा हवामानशास्त्र विभागाने दिला आहे. दक्षिण आणि द्वीपकल्पीय भारताच्या काही भागांमध्ये तापमान सामान्य तापमानापेक्षा कमी राहण्याची शक्यता आहे.