पंजाब नॅशनल बँक (पीएनबी) घोटाळ्यातील मुख्य आरोपी आणि फरार हिरे व्यापारी मेहुल चोक्सी याला बेल्जियममध्ये अटक करण्यात आली आहे. केंद्रीय अन्वेषण ब्युरो (सीबीआय) च्या विनंतीवरून बेल्जियमच्या कायदा अंमलबजावणी अधिकाऱ्यांनी फरार भारतीय व्यापारी मेहुल चोक्सीला अटक केली आहे. बेल्जियममधील सरकारकडे विनंती केल्यानंतर ६५ वर्षी मेहुल चोक्सी याला अटक करण्यात आली.
सीबीआयच्या विनंतीवरून बेल्जियमच्या कायदा अंमलबजावणी अधिकाऱ्यांनी फरार भारतीय व्यापारी मेहुल चोक्सीला अटक केली. स्थानिक अधिकाऱ्यांनी देशात उपस्थितीची पुष्टी केल्यानंतर शनिवारी चोक्सीला बेल्जियममध्ये अटक करण्यात आली. चोक्सी याच्या भारतात प्रत्यार्पणाची तयारी सुरू असल्याची माहिती आहे. मेहुल चोक्सी सध्या कायदेशीर लढाईची तयारी करत आहे. त्याच्या बचाव पथकाने जामिनासाठी अर्ज करण्याची योजना आखली आहे, असा दावा करत ते त्याच्या प्रत्यार्पणाला विरोध करतील. कायदेशीर पथकाचे म्हणणे आहे की, चोक्सीकडे त्याच्या प्रत्यार्पणाच्या विनंतीला आव्हान देण्याची मजबूत कारणे आहेत, त्याच्या आरोग्याच्या स्थितीसह इतर युक्तिवादांचा हवाला देऊन.
२०१८ पासून फरार असलेल्या मेहुल चोक्सीला १२ एप्रिल रोजी बेल्जियममधील एका रुग्णालयातून ताब्यात घेण्यात आले होते, जिथे त्याच्यावर उपचार सुरू होते. भारतीय अधिकाऱ्यांनी प्रत्यार्पणाचे प्रयत्न वाढवल्यानंतर काही दिवसांनी त्याला अटक करण्यात आली. ईडी आणि सीबीआयने त्याच्या परतीसाठी जोरदार प्रयत्न सुरू केल्यानंतर लगेचच तो खराब प्रकृतीचा हवाला देऊन युरोपला गेला होता. बेल्जियम पोलिसांनी त्याला ताब्यात घेतले तेव्हा तो रुग्णालयात होता. तसेच चोक्सीला अटक करण्यात आली तेव्हा तो उपचारासाठी बेल्जियमहून स्वित्झर्लंडला जाण्याचा विचार करत होता.
सप्टेंबर २०२४ मध्ये ईडी आणि सीबीआयने प्रत्यार्पणाची विनंती सादर केल्यानंतर ही कारवाई सुरू करण्यात आली. त्यावेळी, चोक्सीच्या वकिलांनी असा युक्तिवाद केला की तो रक्ताच्या कर्करोगाने ग्रस्त आहे आणि प्रवास करण्यास अयोग्य आहे. तथापि, भारतीय अधिकाऱ्यांनी न्यायालयात या दाव्याला विरोध केला आणि असे नमूद केले की जर चोक्सी वैद्यकीय उपचारांसाठी अँटिग्वाहून बेल्जियमला विमानाने जाऊ शकत असेल तर तो भारतात परत येऊ शकतो. त्याच्याविरुद्ध इंटरपोल रेड नोटीस रद्द झाल्यानंतर भारतीय एजन्सींनी प्रत्यार्पणाच्या विनंती पुन्हा सक्रिय केल्यानंतर त्याची अटक करण्यात आली.
भारतीय अधिकारी आता त्याला खटल्याला सामोरे जाण्यासाठी परत आणण्यासाठी काम करत असले तरी, प्रत्यार्पण ही एक लांब प्रक्रिया असू शकते. चोक्सी बेल्जियममध्ये हद्दपारीला विरोध करण्यासाठी सर्व उपलब्ध कायदेशीर उपायांचा अवलंब करेल.
चोक्सीवर पंजाब नॅशनल बँकेला ६,०९५ कोटी रुपयांपेक्षा जास्त रकमेची फसवणूक केल्याचा आरोप आहे. या घोटाळ्यात लेटर ऑफ अंडरटेकिंग (एलओयू) आणि फॉरेन लेटर्स ऑफ क्रेडिट (एफएलसी) मध्ये फेरफार करण्यात आला होता. जरी व्यापक अंदाजे १३,००० कोटी रुपयांपेक्षा जास्त रकमेची फसवणूक झाल्याचा अंदाज आहे, तरी तपास संस्थांनी चोक्सीविरुद्ध त्याच्या कारभाराशी थेट जोडलेल्या ६,०९५ कोटी रुपयांच्या घटकाच्या आधारे खटला तयार केला आहे. चोक्सीच्या गीतांजली ग्रुपचे बँकिंग प्रमुख विपुल चितलिया; ग्रुपचे फायनान्स टीम सदस्य दिवंगत दीपक कुलकर्णी; आणि पीएनबीचे माजी मुख्य व्यवस्थापक गोकुलनाथ शेट्टी यांच्यासह प्रमुख व्यक्तींनी दिलेल्या साक्षी आणि कागदपत्रांवर सीबीआय आणि ईडीचा खटला तयार करण्यात आला. त्यांच्या विधानांमुळे आणि पुराव्यांमुळे एजन्सींना कटाची व्याप्ती उलगडण्यास मदत झाली, बँकेची फसवणूक करण्याच्या उद्देशाने फसवणूक कशी काळजीपूर्वक आखली गेली आणि अंमलात आणली गेली, त्यानंतर पद्धतशीरपणे लाँडरिंग आणि निधीचे थर कसे लावले गेले याचे तपशीलवार वर्णन केले.
हे ही वाचा :
…तर पश्चिम बंगालमध्ये राष्ट्रपती राजवटीचा पर्याय
४८ तासांच्या आत वक्फ कायदा रद्द करू!
‘हिंदूंची कत्तल होतेय आणि खासदार युसूफ पठाण चहाचा आनंद घेतोय!’
८५० बैल आणि ३५० बुलफायटर्सचा पराक्रम बघा
चोक्सीची फर्म, गीतांजली जेम्स, ही ईडीने दाखल केलेल्या अनेक आरोपपत्रांमध्ये समाविष्ट आहे, तर सीबीआयने त्याच्यावर, नीरव मोदीवर आणि बँक अधिकाऱ्यांसह इतरांवर फसवणूक, गुन्हेगारी कट आणि भ्रष्टाचाराचे आरोप असलेले संबंधित खटले देखील दाखल केले आहेत. त्याच वेळी, ईडी चोक्सीला मुंबईतील न्यायालयात फरार आर्थिक गुन्हेगार कायद्यांतर्गत फरार आर्थिक गुन्हेगार घोषित करण्यासाठी काम करत आहे. दरम्यान, त्याचा पुतण्या आणि सह-आरोपी नीरव मोदी लंडनच्या तुरुंगात आहे.
