अमेरिकेच्या अर्थव्यवस्थेची अनिश्चितता, व्यापार युद्ध सुरू होण्याची भीती आणि जागतिक स्तरावर महागाई वाढण्याची शक्यता यामुळे, देशात आणि जगात सोन्याचे दर आतापर्यंतच्या उच्चांकावर आहेत. येत्या काळात या चमकदार धातूमध्ये आणखी वाढ होण्याची शक्यता आहे.
दरम्यान, आर्थिक सेवा देणाऱ्या एका अमेरिकन कंपनीने आपल्या विश्लेषणात येत्या काळात सोन्याच्या किमतीत मोठी घसरण होण्याची शक्यता वर्तवून सर्वांना आश्चर्यचकित केले आहे. येत्या काळात सोन्याच्या किमतीत ३५ ते ३८ टक्क्यांनी घट होऊ शकते, असा दावा केला जात आहे.
आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोन्याचे दर
आंतरराष्ट्रीय बाजारात आज सोन्याने प्रति औंस $३,१४८.८९ या सर्वकालीन उच्चांकी पातळीवर पोहोचले आहे. त्याचप्रमाणे, देशांतर्गत सराफा बाजारातही सोन्याचा भाव प्रति १० ग्रॅम ९२,०७० रुपयांवर आजपर्यंतच्या सर्वोच्च पातळीवर व्यवहार करत आहे. असे मानले जाते की जोपर्यंत जागतिक अर्थव्यवस्थेतील गोंधळ शांत होत नाही तोपर्यंत सोन्याच्या किमती अशाच प्रकारे वरच्या दिशेने वाढत राहतील. बाजारातील अनिश्चिततेमुळे, गुंतवणूकदार सध्या सुरक्षित गुंतवणूक म्हणून सोन्यात गुंतवणूक करण्यास प्राधान्य देत आहेत. या कारणास्तव, ही चमकदार धातू सतत ताकदीचे नवीन विक्रम करत आहे.
काय म्हटलं आहे अमेरिकन कंपनीच्या अहवालात
अशा वेळी, अमेरिकेतील वित्तीय सेवा देणारी कंपनी मॉर्निंगस्टार इंक. च्या एका अहवालात येत्या काळात सोन्याच्या किमतीत मोठी घसरण होण्याची शक्यता वर्तवून सर्वांना आश्चर्यचकित केले आहे. या अमेरिकन फर्मचे म्हणणे आहे की सोन्याची किंमत प्रति औंस $१,७८० ते $१,८२० पर्यंत घसरू शकते. अहवालात म्हटले आहे की सोन्याच्या किमतीत झालेल्या तीव्र वाढीमुळे जगभरात त्याचे खाणकाम देखील वाढले आहे. चीन, रशिया, ऑस्ट्रेलिया, कॅनडा आणि पेरू सारख्या अनेक सोने उत्पादक देशांनी गेल्या १ वर्षाच्या कालावधीत सोन्याचे उत्पादन ४० ते ५२ टक्क्यांनी वाढवले आहे. यासोबतच, जगातील अनेक देशांमध्ये जुन्या सोन्याचे मोठ्या प्रमाणात पुनर्वापर केले जात आहे.
मॉर्निंग स्टार इंक.च्या अहवालानुसार, सोन्याचे उत्पादन वाढल्यामुळे आणि जुन्या सोन्याचे सतत पुनर्वापर झाल्यामुळे, सोन्याच्या बाजारात सोन्याची उपलब्धता पूर्वीपेक्षा खूप वाढली आहे, परंतु एकीकडे सोन्याची उपलब्धता वाढली आहे, तर दुसरीकडे सोन्याची मागणी देखील सुमारे 60 ते 65 टक्क्यांनी वाढली आहे. जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अनिश्चितता आणि बाजारातील सततच्या चढउतारांच्या भीतीमुळे, गुंतवणूकदारांनी सोन्यातील गुंतवणूक पूर्वीपेक्षा खूप जास्त वाढवली आहे.
बँकांकडून मोठ्या प्रमाणात सोने खरेदी
यासोबतच, अनेक देशांच्या मध्यवर्ती बँका गेल्या तीन वर्षांत त्यांच्या सोन्याच्या साठ्याला बळकटी देण्याच्या उद्देशाने आंतरराष्ट्रीय बाजारातून मोठ्या प्रमाणात सोने खरेदी करत आहेत. २०२४ मध्ये, विविध देशांच्या मध्यवर्ती बँकांनी आंतरराष्ट्रीय बाजारातून १,०४५ टन सोने खरेदी केले होते. यापूर्वी २०२२ आणि २०२३ मध्येही विविध देशांच्या मध्यवर्ती बँकांनी दरवर्षी १,००० टनांपेक्षा जास्त सोने खरेदी केले होते. अशाप्रकारे, २०२४ हे सलग तिसरे वर्ष बनले जेव्हा मध्यवर्ती बँकांनी १,००० टनांपेक्षा जास्त सोने खरेदी केले.
बहुतेक देशांच्या मध्यवर्ती बँकांनी त्यांच्या गरजेनुसार त्यांचे सोन्याचे साठे मजबूत केले आहेत असे मानले जाते. मॉर्निंगस्टार इंक.च्या अहवालात, वर्ल्ड गोल्ड कौन्सिलच्या सर्वेक्षण अहवालाचा हवाला देऊन म्हटले आहे की, या सर्वेक्षणात, ७१ टक्के देशांच्या मध्यवर्ती बँकांनी त्यांचे सोन्याचे साठे आणखी वाढविण्यास अनिच्छा व्यक्त केली होती. यापैकी काही देशांच्या मध्यवर्ती बँकांनीही त्यांच्या सोन्याच्या साठ्यात कपात करण्याची शक्यता व्यक्त केली होती.
अहवालात या तथ्यांचा उल्लेख करताना असे म्हटले आहे की, जागतिक सुवर्ण परिषदेच्या या सर्वेक्षणातून हे स्पष्ट होते की, येत्या काळात आंतरराष्ट्रीय बाजारात मध्यवर्ती बँकांकडून सोन्याची खरेदी तुलनेने कमी असू शकते. त्याचा थेट परिणाम सोन्याच्या मागणीत घट होण्याच्या स्वरूपात दिसून येईल. त्याचप्रमाणे, जागतिक अर्थव्यवस्थेतील गोंधळ देखील काही दिवसांत स्थिर होण्यास सुरुवात होईल. विशेषतः, अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या टॅरिफ धोरणामुळे जगभरात निर्माण झालेल्या व्यापार युद्धाची भीती अंतिम स्वरूप आल्यानंतर कमी होऊ लागेल.
अशा परिस्थितीत, जगभरातील गुंतवणूकदारांचा गुंतवणुकीचा कल सोन्यापासून शेअर बाजार किंवा बाँड बाजाराकडे वळेल. असे झाल्यास, आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोन्याचा पुरवठा मागणीपेक्षा जास्त होईल. मागणीच्या तुलनेत बाजारात पुरवठा वाढल्याने या चमकदार धातूच्या किमतीवर दबाव वाढेल, ज्यामुळे जागतिक स्तरावर सोन्याच्या किमतीत घसरण होईल.