पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या राज्य दौऱ्यात अमेरिकेसोबत महत्त्वपूर्ण संरक्षण करारांवर स्वाक्षरी केल्यानंतर , भारत आता राफेल लढाऊ विमानांच्या नौदल/सागरी आवृत्तीच्या खरेदीसाठी फ्रान्सशी करार करेल अशी अपेक्षा आहे.पंतप्रधान नरेंद्र मोदी १३-१४ जुलै रोजी फ्रान्सच्या दौऱ्यावर जाणार आहेत. १४ जुलै, फ्रान्सच्या राष्ट्रीय दिनी ‘बॅस्टिल डे’ परेड समारंभात पंतप्रधानांना प्रमुख पाहुणे म्हणून आमंत्रित करण्यात आले आहे.वृत्तानुसार, या भेटीदरम्यान पीएम मोदी २६ राफेल सागरी लढाऊ विमाने (राफेल एम) खरेदी करण्यासाठी अब्ज डॉलर्सच्या कराराची घोषणा करू शकतात, असे सांगितले जात आहे.
दौऱ्यात पंतप्रधान मोदी फ्रान्सचे राष्ट्राध्यक्ष इमॅन्युएल मॅक्रॉन यांची भेट घेऊन लष्करी व्यासपीठांचे संयुक्त उत्पादन, भारतीय नौदलाच्या स्वदेशी बनावटीच्या INS साठी राफेल-मरीन (Rafale M) लढाऊ विमानांची संभाव्य खरेदी यासह अनेक मुद्द्यांवर चर्चा करतील.लढाऊ विमाने ही प्रक्रिया सुलभ करण्यासाठी आणि वेळेची बचत करण्यासाठी खुल्या निविदा प्रक्रियेद्वारे न करता सरकार-दर-सरकार कराराद्वारे खरेदी केली जाण्याची शक्यता आहे.गेल्या वर्षी गोव्यातील नौदलाच्या किनारा-आधारित चाचणी सुविधा (STBF) येथे झालेल्या चाचण्यांनंतर, भारतीय नौदलाने बोईंगच्या F/A-१८ ब्लॉक III ‘सुपर हॉर्नेट’ वर ट्विन-इंजिन, कॅनार्ड डेल्टा-विंग मल्टीरोल राफेल-एम निवडले. किंमतीबद्दल फारशी माहिती नसली तरी, मीडिया रिपोर्ट्स सूचित करतात की राफेल-एम भारतीय वायुसेनेने यापूर्वी विकत घेतलेल्या आवृत्तीपेक्षा स्वस्त असेल.
हे ही वाचा:
दिल्ली बुडाली; दिल्लीकरांची केजरीवालांवर टीका
गोळवलकर गुरुजींबाबतचे ट्विट दिग्विजय यांना पडणार महागात
मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी ताफा थांबवला, केली रुग्णाला मदत
सत्तेत असताना जे मंत्रालयात गेले नाही ते आता विदर्भात आलेत!
काय आहे राफेल एम?
राफेल एम ही राफेल लढाऊ विमानाची नौदल आवृत्ती आहे ज्याचे पूर्ण नाव राफेल मेरीटाइम आहे. खरेतर, लढाऊ विमानाचे तीन प्रमुख प्रकार आहेत – राफेल सी सिंगल-सीट ग्राउंड-यूज व्हेरियंट, राफेल बी दोन-सीटर ग्राउंड-यूज व्हेरिएंट आणि राफेल एम सिंगल-सीट कॅरिअर-आधारित प्रकार. Rafale M ची निर्मिती फ्रेंच कंपनी Dassault Aviation ने केली आहे.
तांत्रिक वैशिष्ट्ये काय आहेत?
राफेल एम ची लांबी १५.२७ मीटर, उंची ५.३४ मीटर आणि वजन १०६०० किलो आहे. त्याची इंधन क्षमता ४७०० किलोग्रॅम आहे. उच्च उंचीवर विमानाचा कमाल वेग १९१२ किमी/तास असतो, तर कमी उंचीवर त्याचा वेग १३९० किमी/ताशी असतो. तीन ड्रॉप टाक्यांसह त्याची रेंज ३७०० किमी आहे. हे विमान कॅरिअरवर टेक ऑफ आणि लँड करू शकते.
त्यात भारतीय हवाई दलाला मिळालेल्या राफेलमधील ८० टक्क्यांहून अधिक वैशिष्ट्ये आहेत. ताफ्यात साम्य असल्यामुळे प्रशिक्षण, दुरुस्ती आणि देखभाल यावरील बचतीमुळे नौदलाने या विमानांना प्राधान्य दिले.
राफेलने F-१८ ला मागे टाकले
M२६ फायटर प्लेन खरेदी करण्यासाठी फ्रेंच फायटर प्लेन राफेल आणि अमेरिकन फायटर प्लेन F-१८ यांच्यात जोरदार टक्कर झाली. या दोन्ही विमानांची गोव्यातील नौदल पथकाने व्यापक चाचणी घेतली. चाचणीनंतर नौदलाने संरक्षण मंत्रालयाला माहिती दिली की राफेल-एम त्यांच्या गरजांसाठी सर्वात योग्य आहे. अशा प्रकारे राफेल एम ने चाचणी जिंकली आणि नौदलाने आपला करार पुढे नेला. याशिवाय, भारतीय नौदलाचे अधिकारी संयुक्त सराव दरम्यान राफेल-एमच्या क्षमतेने प्रभावित झाले.
नौदलासाठी ही विमाने का आवश्यक आहेत?
भारतीय नौदल विमानवाहू युद्धनौका INS विक्रांतवर त्यांचे जुने झालेले मिग २९Ks बदलण्यासाठी योग्य लढाऊ विमानाच्या शोधात होते. त्याचा शोध Dassault च्या Rafale Marine ने संपला. त्याच वेळी, हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL) च्या सहकार्याने स्वदेशी डेक-आधारित लढाऊ विमान विकसित करण्याच्या दीर्घकालीन योजनेवरही भारत काम करत आहे.हे ट्विन-इंजिन डेक-आधारित फायटर एरोनॉटिकल डेव्हलपमेंट एजन्सीने डिझाइन आणि विकसित केले आहेत आणि एचएएल द्वारे तयार केले जातील. २०२१ मध्ये एअरो इंडियामध्ये हे विमान पहिल्यांदा प्रदर्शित करण्यात आले होते. तथापि, हे तैनात होण्यासाठी काही वर्षे लागतील. त्यामुळे, नौदलाने आपल्या अल्पकालीन गरजा पूर्ण करण्यासाठी थेट खरेदी करण्याचा निर्णय घेतला.
भारतीय हवाई दलाकडे सध्या ३६ राफेल विमाने आहेत. फ्रान्सकडून खरेदी केलेले हे ४.५ जनरेशनचे विमान जगातील सर्वात प्रगत तंत्रज्ञान असून युद्धाच्या कोणत्याही आघाडीवर शत्रूला धूळ चाटण्याची ताकद आहे. राफेलला मल्टी-रोल फायटर एअरक्राफ्ट असेही म्हणतात. म्हणजेच हवेतून हवेत आणि हवेतून जमिनीवर हल्ला करू शकतो.डिसेंबर २०२२ मध्ये फ्रान्सकडून खरेदी केलेल्या ३६ राफेल विमानांपैकी शेवटचे विमान भारतीय भूमीवर उतरले. ६०,००० कोटींहून अधिक किमतीच्या डीलसाठी २०१६ मधील हे शेवटचे विमान वितरण होते. पश्चिम बंगालमधील हाशिमारा आणि हरियाणातील अंबाला येथे ही विमाने उभी आहेत.
चीनसोबतच्या संघर्षात राफेलचा भारतीय हवाई दलात समावेश करण्यात आला होता आणि देशात आल्यानंतर ते लडाखमध्ये तैनात करण्यात आले होते. IAF ने लांब पल्ल्याची उल्का हवेतून हवेत मारा करणारी क्षेपणास्त्रे तसेच स्कॅल्प हवेतून पृष्ठभागावर मारा करणारी क्षेपणास्त्रे देखील समाविष्ट केली आहेत. आयएएफने राफेलमध्ये हॅमर क्षेपणास्त्रही जोडले आहे.
पंतप्रधान मोदींचा फ्रान्स दौरा
पहिल्या दिवशी, पंतप्रधान मोदी पॅरिसच्या पश्चिम उपनगरातील निसर्गरम्य सीन नदीतील IIe सेगुइन बेटावर स्थित ‘ला सीन म्युझिकेल’, एक परफॉर्मिंग आर्ट सेंटर येथे डायस्पोरा कार्यक्रमाला संबोधित करतील अशी अपेक्षा आहे. ‘ला सिने म्युझिकेल’ सध्या “नमस्ते फ्रान्स” महोत्सवाचे आयोजन करत आहे, जो फ्रान्समधील भारतीय दूतावास आणि सांस्कृतिक मंत्रालयाने आयोजित केला आहे.नंतर, अध्यक्ष मॅक्रॉन पंतप्रधान मोदींना त्यांच्या अधिकृत निवासस्थानी, एलिसी पॅलेसमध्ये खाजगी डिनरसाठी होस्ट करतील.
या खाजगी डिनर दरम्यान दोन्ही नेते समर्पक द्विपक्षीय मुद्द्यांवर आणि जागतिक चिंतेच्या विषयांवर चर्चा करतील आणि १४ जुलै रोजी राष्ट्राध्यक्ष मॅक्रॉन यांच्या उपस्थितीत चॅम्प्स एलिसीजवर बॅस्टिल डे परेडनंतर औपचारिक प्रतिनिधी-स्तरीय चर्चा नियोजित आहे.जमिनीवर, पंजाब रेजिमेंट आणि राजपुताना रायफल्समधील भारतीय सैन्याची २६९ जणांची तुकडी परेडमध्ये भाग घेईल, तर एक भारतीय वायुसेनेचे राफेल फायटर या शोचा स्टार असेल आणि इतर तीन जण त्यात सामील होतील.
या कार्यक्रमात भारतीय नौदलाचे प्रतिनिधीत्व आयएनएस चेन्नई या स्वदेशी बनावटीचे आणि मार्गदर्शित क्षेपणास्त्र नाशक द्वारे केले जाईल. ब्रेस्टमधील बॅस्टिल डे सेलिब्रेशनमध्ये जहाजाचे कर्मचारी उपस्थित असतील.
